Kochany mój, zgaś światło, nie patrz na mnie... Nie chcę, żebyś ciągle widział moją nieładną twarz, którą od kołyski ktoś mi kazał nieść. Tak jak żołnierz do niewoli wzięty niesie na defiladzie ku uciesze tłumu wroga sztandar przeklęty. Zgaś światło! Nie patrz na mnie... Milan Kundera z cyklu MONOLOGI przełożył Leszek Engelking
Zostaw światło... proszę... Chcę cię widzieć... Co noc się boję, że to nie jesteś ty. Nie gniewaj się. Chce mi się patrzeć wieki całe na ciebie. Aż mi się oczy zmienią w korzenie odrętwiałe, nieruchomo tkwiące w twojej glebie. Tak smutno było mieć wielu mężczyzn. To było smutniejsze niż pustynia Kara-Kum. Jestem teraz jak szalona gospodyni, co przez cały dzień świeci lampę w swym domu. Boję się nawet najkrótszej ciemności powiek. Boję się choćby zamrugać. Co będzie, jeśli otworzywszy oczy, zobaczę na poduszce zamiast twojej głowy szczura, co swym języczkiem poliże mi usta? Boję się żartu, straszliwego oszustwa. Boję się, żebyś rano nie był kimś innym. Tak smutno było mieć wielu mężczyzn. Niech światło pali się przez całą noc. Milan Kundera z cyklu MONOLOGI przełożył Leszek Engelking
Dlaczego jesteś taka piękna? Nie bądź taka piękna! Chcę, żebyś była z mięsa, a nie z blasku słońca! Dlaczego jesteś taka piękna? Gdybyś chociaż miała piegi, gdybym mógł je zbierać z twej twarzy bez końca! Gdybyś chociaż trochę zezowała! Przez całe życie na kolanach namawiałbym to odwrócone oko do poprawy. Ale ty jesteś piękna! Tak, jesteś z blasku słońca! A ja nie mogę żyć ciągle w tym blasku! Nie mogę żyć ciągle jakby na scenie! Wszystko widać! Wszystko, co we mnie wstrętne, każde moje potknięcie! Nie mogę ciągle żyć w świetle reflektora! Zrozum to. Nie płacz. Nie mogę z tobą żyć. Jesteś zbyt piękna. Milan Kundera z cyklu MONOLOGI przełożył Leszek Engelking
Tak, skoro chcesz to usłyszeć. Boję się twojej miłości. Boję się twoich spoconych palców, które mnie ciągle ściskają. Boję się twoich błagalnych oczu wielkich i ciężkich jak dwa kamienie! Wiem! Chciałabyś mi te kamienie uwiązać u szyi! Chciałabyś mnie z nimi zepchnąć do jeziora! A potem, wgryziona we mnie, długo, przez tyle, tyle głębokiej wody płynąc ku dnu!... ... Puść mnie! Nie chwytaj mnie za rękę! Daj mi odetchnąć przynajmniej przez chwilę. Milan Kundera z cyklu MONOLOGI przełożył Leszek Engelking
Nie potrafię bez ciebie żyć. Co z tego, że się widujemy raz na dwa miesiące albo rzadziej. Przychodzisz po mnie jak do wypożyczalni. A ja idę. Posłuszna jak rzeczy, które się pożycza. Idziemy zawsze do knajpki na przedmieściu, pijemy po dwie wódki, a potem zostaję u ciebie. Zapominam o bożym świecie, krzyczę ze szczęścia, ale ty przez cały czas myślisz tylko, żebym nie przegapiła ostatniego tramwaju Więc ubieram się i wychodzę. Wychodzę i mówię do siebie: Spać razem, razem spać, nagle nabrać lekkości śmieci, oddychać głęboko, zmieniać się w przeciągły śpiew, w podobną niemowlęciu słodką bryłkę śmierci, spać razem, oboje leciutcy jak śmieci, zmieniać się we wspólny śpiew... Ale ty ze mną nigdy nie będziesz spać. Mężczyzna niechętnie zasypia przy kobiecie, do której nie czuje miłości. Co robić. Nie potrafię bez ciebie żyć. Milan Kundera z cyklu MONOLOGI przełożył Leszek Engelking
Być poetą to znaczy iść aż do końca Do końca wątpliwości do końca nadziei do końca namiętności do końca rozpaczy Dopiero potem podliczać Nie wcześniej Nie wcześniej A może się też zdarzyć że suma życia wyjdzie ci śmiesznie mała Że jak dziecko będziesz niepewnie stawiać kroki wciąż tylko w kwadraciku tabliczki mnożenia Być poetą to znaczy iść zawsze aż do końca Milan Kundera przełożył Leszek Engelking
Milan
Kundera (urodził się 1 kwietnia 1929 w Brnie) – czeski i francuski
pisarz i eseista znany przede wszystkim jako autor Nieznośnej lekkości
bytu. Od grudnia 2009 honorowy obywatel miasta Brna.
Kundera
urodził się w inteligenckiej rodzinie, jego ojciec był dyrektorem Akademii
Muzycznej w Brnie. Od najmłodszych lat uczył się gry na fortepianie, studiował
także muzykologię. Ukończył szkołę średnią w Brnie w 1948
roku. Potem studiował literaturę na Uniwersytecie Karola w Pradze.
W 1950 roku z powodów politycznych musiał przerwać studia. Szkołę wyższą
ukończył w 1952 roku.
Pisarz
należał do pokolenia, które nie zaznało przedwojennej, wolnej Czechosłowacji.
Jego dorastanie opierało się na doświadczeniach z lat wojny, z okupacji niemieckiej.
To pchnęło go w kierunku poglądów marksistowskich, od 1948 był członkiem
Czeskiej Partii Komunistycznej. W 1950 roku został usunięty z partii za
działalność antypartyjną. Dla Kundery było to inspiracją do napisania powieści
„Żart” (1967). Partia ponownie przyjęła go w 1957, po czym w 1970 ponownie
usunęła go ze swoich struktur. Podobnie jak inni czescy intelektualiści, tacy
jak Václav Havel, był zaangażowany w Praską Wiosnę.
Obecnie
Milan Kundera odcina się od czeskiej kultury, nie zezwala na
tłumaczenie swoich książek napisanych po francusku na język
czeski. Wyraził jedynie zgodę na publikację swoich starszych dzieł.
Jego
powieść „Żart” była satyrą na życie w komunistycznej Czechosłowacji.
Ze względu na krytykę wobec sowieckiej interwencji w 1968 roku dzieła
Kundery trafiły na czarną listę. Pisarz w 1975 roku wyemigrował do Francji.
Tam opublikował „Księgę śmiechu i zapomnienia”.
W
1984 roku opublikował swoje najbardziej znane dzieło pod tytułem „Nieznośna
lekkość bytu”. Opowiada ono o losie małżeństwa, któremu przychodzi wieść życie
w Pradze w okresie Praskiej Wiosny. W 1988 roku Philip
Kaufman dokonał ekranizacji tej książki, która okazała się sukcesem.
Kundera nie był jednak z niej zadowolony; od tego momentu nie wyraził już zgody
na przeniesienie żadnego swojego dzieła na ekran. W 1990 roku wydał
„Nieśmiertelność” – pierwsza powieść napisana w języku francuskim, w której nad
elementem politycznym przeważa element filozoficzny.
„Nieznośna lekkość bytu”.
Kundera
nie jest uważany za pisarza politycznego. Wątki polityczne, znane z jego
wczesnych dzieł, znikają z czasem na rzecz rozważań filozoficznych. Jego styl,
inspirowany dziełami Nietzschego, daje się także odczuć u pisarzy młodego
pokolenia.
Jego
prace często odnoszą się do muzyki, Kundera zabiera też głos w sprawie
czeskiego folku.
Prace
tego pisarza były tłumaczone, między innymi na angielski, niemiecki, hiszpański, grecki i polski.
