To
przedpołudnie
ostatnie,
kiedy
nikt z nas nie był jeszcze zdecydowany,
było
najpiękniejsze.
Poprzedzał
je chłodny ranek,
co
zapowiadał upalny dzień.
Václav Burian
przełożył
Leszek Engelking
Václav
Burian – czeski dziennikarz, publicysta, tłumacz, krytyk literacki i
poeta.
Urodził
się 28 sierpnia 1959 w Přerovie. W 1996 roku ukończył
studia polonistyczne i bohemistyczne na Uniwersytecie Františka Palackiego w Ołomuńcu i
od tego roku współpracował z tamtejszą polonistyką, katedrą dziennikarstwa oraz
politologii.
Tłumaczył
z języka polskiego, przede wszystkim poezję i eseistykę Czesława Miłosza.
Do aksamitnej rewolucji publikował niemal wyłącznie w samizdacie.
Później był redaktorem czeskich czasopism kulturalnych: "Arch A5" i
"Notes", ołomunieckiego dziennika "Hanacké noviny" oraz
pisma "Scriptum", w którym przygotował m.in. specjalny numer
poświęcony literaturze polskiej i w którym omawiał m.in. polskie
nowości książkowe. Był także redaktorem tygodnika "Literární noviny".
Współredagował
"Listy" – emigracyjne z początku pismo
kulturalno-społeczno-polityczne, założone w 1971 roku w Rzymie przez Jiřego
Pelikana, którego redakcja po 1989 roku przeniosła się do Pragi a
obecnie mieści się w Ołomuńcu. Znajdował się w składzie kapituły "Nagrody
Pelikana" – przyznawanej od 2004 przez redakcję pisma "Listy"
(jej laureatami byli dotąd m.in.: polski premier Tadeusz Mazowiecki,
redaktor naczelny "Gazety Wyborczej" Adam Michnik oraz
czeska pisarka i eseistka mieszkająca w Niemczech Alena Wagnerova)
Własne
wiersze i prozy poetyckie ogłaszał w różnych periodykach polskich, m.in. w:
"Literaturze na Świecie", "Kresach" i "Przeglądzie Artystyczno-Literackim"
(w "Literaturze na Świecie" ukazał się także jego szkic krytyczny
oraz wywiad z ostatnim niemieckojęzycznym pisarzem żydowskim mieszkającym w Czechach, Vlastimilem
Polákiem). Jego teksty publikował również "Tygodnik Powszechny",
którego Burian jest czeskim korespondentem (m.in. w imieniu wieloletniego
prezydenta Czechosłowacji i Czech Václava Havla odbierał
w Krakowie, przyznaną mu przez to pismo nagrodę im. Św. Jerzego, w 2002 roku).
W Polsce ukazał się wybór jego wierszy, były one także tłumaczone na
język litewski (jego polskim tłumaczem jest Leszek Engelking).
W
2011 został honorowym członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.
Mieszkał
w Ołomuńcu na Morawach. Wielokrotnie przyjeżdżał do Polski,
biorąc udział w spotkaniach dyskusyjnych i wieczorach poetyckich. Ostatni raz
był w Polsce trzy dni przed śmiercią, w Lublinie, jako gość
Międzynarodowego Festiwalu Literackiego – Czas Poetów.
Zmarł
nagle, tuż po spotkaniu publicznym w ambasadzie Czech w Wiedniu, poświęconym
prezentacji czasopisma "Listy". Pogrzeb odbył się 18 października
2014 w kościele ewangelickim Braci Czeskich w Ołomuńcu. Podczas uroczystości
pożegnali go m.in.: Prof. Josef Jařab, Aleksander Kaczorowski, Leszek
Engelking, Vladimíra Dvořáková i Jaroslav Miller.
