TO PRZEDPOŁUDNIE

To przedpołudnie

ostatnie,

kiedy nikt z nas nie był jeszcze zdecydowany,

było najpiękniejsze.

Poprzedzał je chłodny ranek,

co zapowiadał upalny dzień.

Václav Burian 

przełożył Leszek Engelking

Václav Burian  – czeski dziennikarz, publicysta, tłumacz, krytyk literacki i poeta.

Urodził się 28 sierpnia 1959 w Přerovie. W 1996 roku ukończył studia polonistyczne i bohemistyczne na Uniwersytecie Františka Palackiego w Ołomuńcu i od tego roku współpracował z tamtejszą polonistyką, katedrą dziennikarstwa oraz politologii.

Tłumaczył z języka polskiego, przede wszystkim poezję i eseistykę Czesława Miłosza. Do aksamitnej rewolucji publikował niemal wyłącznie w samizdacie. Później był redaktorem czeskich czasopism kulturalnych: "Arch A5" i "Notes", ołomunieckiego dziennika "Hanacké noviny" oraz pisma "Scriptum", w którym przygotował m.in. specjalny numer poświęcony literaturze polskiej i w którym omawiał m.in. polskie nowości książkowe. Był także redaktorem tygodnika "Literární noviny".

Współredagował "Listy" – emigracyjne z początku pismo kulturalno-społeczno-polityczne, założone w 1971 roku w Rzymie przez Jiřego Pelikana, którego redakcja po 1989 roku przeniosła się do Pragi a obecnie mieści się w Ołomuńcu. Znajdował się w składzie kapituły "Nagrody Pelikana" – przyznawanej od 2004 przez redakcję pisma "Listy" (jej laureatami byli dotąd m.in.: polski premier Tadeusz Mazowiecki, redaktor naczelny "Gazety Wyborczej" Adam Michnik oraz czeska pisarka i eseistka mieszkająca w Niemczech Alena Wagnerova)

Własne wiersze i prozy poetyckie ogłaszał w różnych periodykach polskich, m.in. w: "Literaturze na Świecie", "Kresach" i "Przeglądzie Artystyczno-Literackim" (w "Literaturze na Świecie" ukazał się także jego szkic krytyczny oraz wywiad z ostatnim niemieckojęzycznym pisarzem żydowskim mieszkającym w Czechach, Vlastimilem Polákiem). Jego teksty publikował również "Tygodnik Powszechny", którego Burian jest czeskim korespondentem (m.in. w imieniu wieloletniego prezydenta Czechosłowacji i Czech Václava Havla odbierał w Krakowie, przyznaną mu przez to pismo nagrodę im. Św. Jerzego, w 2002 roku). W Polsce ukazał się wybór jego wierszy, były one także tłumaczone na język litewski (jego polskim tłumaczem jest Leszek Engelking).

W 2011 został honorowym członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.

Mieszkał w Ołomuńcu na Morawach. Wielokrotnie przyjeżdżał do Polski, biorąc udział w spotkaniach dyskusyjnych i wieczorach poetyckich. Ostatni raz był w Polsce trzy dni przed śmiercią, w Lublinie, jako gość Międzynarodowego Festiwalu Literackiego – Czas Poetów.

Zmarł nagle, tuż po spotkaniu publicznym w ambasadzie Czech w Wiedniu, poświęconym prezentacji czasopisma "Listy". Pogrzeb odbył się 18 października 2014 w kościele ewangelickim Braci Czeskich w Ołomuńcu. Podczas uroczystości pożegnali go m.in.: Prof. Josef Jařab, Aleksander Kaczorowski, Leszek Engelking, Vladimíra Dvořáková i Jaroslav Miller.