Poezjo, pod twoją obronę...: POJECHAŁEM NA PÓŁNOC

Pojechałem na północ zimą
a tam tańczyli w Długim Domu
kobiety tańczyły
starcy tańczyli
dzieci tańczyły
Jedliśmy placki kukurydziane

Pojechałem na północ zimą
słyszałem wilka
słyszałem płacz dziecka
słyszałem bęben
Widziałem że jeszcze raz wytańczą siłę Narodu

Pojechałem na północ

Maurice Kenny
przełożył Marek Maciołek

Maurice Kenny urodził się w Watertown, Nowy Jork.

Poeta, redaktor, wydawca, profesor na North Community College i University of Oklahoma. Uzyskał licencjat z literatury angielskiej w 1956 roku na Uniwersytecie Butler. Czołowy przedstawiciel nurtu rdzennej (Native) poezji amerykańskiej (ojciec poety - to Mohawk).

Mohawkowie (nazwa własna Kaniengehawa „Lud Krzemieni” lub Haudenosaunee „Lud Długich Domów”, alg. Mō häk „Pożeracze ludzi”) – północnoamerykańscy Indianie należący do ligi irokeskiej (nie należy mylić z plemieniem Mohave). W lidze nazywano ich „Odźwiernymi Bramy Wschodu”, bowiem było to najbardziej na wschód wysunięte plemię z ligi irokeskiej, mieszkające w dolinie rzeki Mohawk we wschodniej części stanu Nowy Jork, pomiędzy dzisiejszymi miastami Albany i Utica.

Plemiona irokeskie pojawiły się na terenach stanu Nowy Jork około roku 800 i wkrótce rozpoczęły uprawę ziemi. Dla przerwania nieustających wojen międzyplemiennych prorok Huronów Deganawida i szaman Mohawków Hiawata założyli w XV lub XVI wieku ligę irokeską. Deganawida i Hiawata są być może postaciami mitycznymi.

Stali się partnerami w intratnym handlu futer i sojusznikami Holendrów, a później Anglików, w wojnie z Francuzami. Wkrótce po zawarciu brytyjsko-francuskiego pokoju w roku 1667 pewna grupa Mohawków i Oneidów emigrowała, pod wpływem jezuitów, do Kanady Francuskiej i osiadła na południowym brzegu Rzeki Świętego Wawrzyńca. Później grupa ta przeniosła się bliżej Montrealu i chociaż większość z nich przyjęła katolicyzm i zerwała tradycyjny sojusz antyfrancuski, nadal pozostała częścią składową ligi. W okresie późniejszym część spośród nich przeniosła się do Ohio, a w końcu na Terytorium Indiańskie.

Walczyli po stronie brytyjskiej podczas Wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych, a po podpisaniu Traktatu Paryskiego w roku 1783 część przeniosła się do Kanady Brytyjskiej, gdzie władze utworzyły dla lojalnych plemion Rezerwat Sześciu Narodów.

W XIX wieku mieszkający w rezerwatach Mohawkowie i inni Irokezi byli zatrudnianiu jako wioślarze przez różne kampanie handlowe w Kanadzie, a w pewnym momencie wzięli nawet udział w wyprawie w górę Nilu w Afryce.

Według danych U.S. Census Bureau, podczas spisu powszechnego w 2000 roku 13 940 obywateli USA zadeklarowało, że jest pochodzenia wyłącznie Mohawk, zaś 26 851 oświadczyło, że ma pochodzenie wyłącznie lub między innymi Mohawk.

Mohawkowie mieszkają też w Kanadzie. W kanadyjskiej prowincji Ontario są oni najliczniejszym z Sześciu Narodów i mieszkają m.in. w rezerwacie Tyendinaga w pobliżu wschodniego krańca jeziora Ontario. W połowie lat dziewięćdziesiątych XX wieku było ich około 13 tysięcy. W 2012 roku liczebność Mohawków zmalała do 11 tysięcy, ponieważ mają ujemny przyrost naturalny.

Sławne postacie:

Deganawida, Hiawata, Joseph Brant, Theyanoguin, Pauline Johnson, Katarzyna Tekakwitha, Jay Silverheels, John Mohawk, Robbie Robertson

Inni autorzy Mohawk:

Poezjo, pod twoją obronę...

Etykiety

POJECHAŁEM NA PÓŁNOC

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Najchętniej wracacie do:

Łączna liczba wyświetleń